پاسیو چیست؟ پاسیو در خانه های قدیمی و مدرن - وبلاگ آوای چکاوک

به گزارش وبلاگ آوای چکاوک، پاسیو در ساختمان و آپارتمان چیست؟

زندگی آپارتمان نشینی از بدو تولد با مسائل زیادی روبرو شده است. نبود حیاط در آپارتمان ها از یک سو و آرامش به علت ازدحام حضور آدم در یک ساختمان از سوی دیگر سبب شده است تا طراحان ساختمان به فکر ایجاد فضاهای نو بیوفتند. در طراحی آپارتمان های نو برای آن که نور طبیعی در خانه حضور بیشتری داشته باشد از پاسیو استفاده می گردد. این که پاسیو در ساختمان و آپارتمان چیست می تواند به ما یاری کند تا نور طبیعی روز را به نقاطی که تاریک هستند برسانیم. علاوه برآن باید بدانیم که این فضای نورگیر چه مزایا و معایبی برای ما دارد.

پاسیو چیست ؟

پاسیو یا نورگیر بخشی از فضای داخلی ساختمان و آپارتمان است که یاری می نماید تا مقدار نور را در محیط های بسته بیشتر کرد. البته کاربرد دیگر این فضا به جهت زیباسازی فضای واحد مسکونی است. Patio یا پاسیو در زبان فارسی هر چند در ظاهر نشان از سبک های معماری غربی است اما از گذشته تا کنون در معماری ایرانی نیز به نوعی شاهد طراحی پاسیو بوده ایم. در جایی که از چند طرف نور مناسب و مستقیم برای فضا وجود ندارد، پاسیو پیشنهاد می گردد. به همین دلیل ، نورگیری در ساختمان به دو صورت است ، یکی به وسیله پنجره و دیگری نورگیری به وسیله پاسیو . معمولا سه فضای اصلی پذیرایی، اتاق خواب و آشپزخانه احتیاج به نور دارند و سایر فضاها نظیر دستشویی یا حمام احتیاج به نور ندارند.

ساختار پاسیو به این شکل است که مانند یک اتاقک از طبقه بالا تا پایین پاسیو امتداد دارد و فقط پایین ترین طبقه می تواند به این فضا دسترسی داشته باشد . سایر طبقات تنها از نور آن استفاده می نمایند و نمی توانند از محیط آن بهره ببرند. پاسیو از واژه Patio فرانسوی برداشت شده است و معنی آن نورخان است. این موضوع سبب شده است تا عده ای گمان نمایند که طراحی پاسیو برداشتی از طرح های غربی می باشد. اما با نگاهی به گذشته ایران باستان می توان دریافت که این طراحی در معماری قدیم ایران نیز دیده شده است و برای روشنایی بخش های تاریک بنا از پاسیو استفاده می کردند.

چرا پاسیو طراحی می گردد؟

در بیشتر بخش های پشتی خانه ها نظیر اتاق ها یا آشپزخانه یا پذیرایی ممکن است نور کافی وجود نداشته باشد. در این حالت از پاسیو برای رساندن نور طبیعی به این منطقه ها استفده می گردد که از پنجره ها دور هستند. در بعضی از منازل، گاها حتی بخش پشتی خانه را به نورگیر اختصاص می دهند و ممکن است فضایی برای پرورش گیاهان تعبیه گردد. در واقع احتیاج به پاسیو برای خانه های آپارتمانی بیشتر احساس می گردد، اما در یک خانه یک طبقه نیز طراحی پاسیو مفید است. این بدان جهت است که وجود پاسیو می تواند علاوه بر نور رساندن به بخش های مختلف سبب گردد تا خانه زیباتر به نظر بیاید. نور پاسیو باعث شده است تا مکانی مناسب برای پرورش گل و گیاه است در خانه ها بوجود بیاید که از آن به نام گلخانه نیز یاد می نمایند.

طراحی پاسیو یا نورگیر در منزل

برای طراحی پاسیو در منزل حتما باید ایده های زیادی را آنالیز کنید تا با توجه به بخش های مختلف خانه بتوانید فضای دلخواه و نور دلخواه خود را داشته باشید. برای مثال اگر از لمینت برای کف خانه استفاده نموده اید مراقب باشید تا تغییر ناگهانی نور باعث ناخوشایندی محیط نگردد. باید به متراژ بنا و حداقل متراژ نورگیر دقت کنید و بر اساس آن تصمیم به احداث پاسیو بگیرید. استفاده از پاسیو در آپارتمان و خانه های ویلایی علاوه بر مورد استفاده قرار گرفتن برای پرورش گل و گیاه می تواند فضایی برای آرامش نیز باشد و در آن جایگاه های ماساژ، ننو و غیره قرار دهید و برای ریلکسیشن بهره ببرید.

چیزی که بیشتر شهرنشینان و مخصوصا ساکنین ساختمان های چند طبقه می خواهند چنین محیط هایی می باشد. برای طراحی نورگیر و فضای درونی روش های مختلفی وجود دارد. مثلا می توان حوض آب برای نگهداری ماهی یا آکواریوم در بخشی از پاسیو ایجاد نمود. وجود آب چکان در طراحی پاسیو یکی دیگر از مجذوب کنندهیت های این نوع طراحی هاست که چند سالی ست بسیار مد شده است. این کار محیط را زیباتر و رویایی تر می نماید و سبب می گردد تا هوا دل انگیز تر گردد و در فصول گرم خنک تر باشد. محیط پاسیو برترین مکان برای خوردن صبحانه و نهار است. بعضی نیز برای مجذوب کننده تر شدن محیط پاسیو از دکور ام دی اف یا دیگر دکورها استفاده می نمایند تا فضا را بهتر و زیباتر نمایند.

پوشش سقف پاسیو به چه شکل است؟

اولین انتخاب برای پوشیدن سقف پاسیو معمولا شیشه است. برای پوشش سقف پاسیو در گذشته بیشتر از شیشه های معمولی استفاده می کردند. اما اکنون با پیشرفت تکنولوژی مصالح نو مانند فایبر گلاس شفاف، پلی کربنات شفاف و پوشش های حبابی نورگیر برای سقف پاسیو پیشنهاد می گردد که در زمینه مقاومت و طول عمر بهتر از شیشه عمل می نمایند. هر کدام از این مصالح دارای ویژگی هایی می باشند که روش مناسبی برای نورگیر خانه به شمار می رود. مثلا پلی کربنات شفاف در مقابل گرما و تابش مستقیم خورشید مقاومت و ماندگاری بالایی دارد و می تواند سال ها با همان کیفیت اولیه باقی بماند. یک روش دیگر در ساخت پاسیو سقف های متحرک است. در این صورت می توان بعضی مواقع که دوست دارید در نورگیر خانه خود استراحت کنید یا غذا بخورید با بستن سقف متحرک از ورود نور زیاد در محیط جلوگیری نمایید.

طراحی پاسیو و بخش های نورگیر آن

در گذشته برای ورود نور از بالا و سقف کوشش می شد تا این محیط ها دارای شیشه باشند. اما در طراحی های نو نور از دیوارها نیز مد نظر است. برای همین قسمتی از طراحی را به دیوارها کشانده و در بخش های دیواره ای هم از پوشش های شفاف برای رد شدن نور استفاده می نمایند. البته گاهی اوقات نورگیر از سقف های کامل و دارای بخش هایی از شیشه و نورگیر دارد. همواره احتیاج نیست کامل سقف پاسیو، از شیشه یا مصالح شفاف ساخته گردد اما توان رساندن نور به داخل است که ابعاد محیط نورگیر را تعیین می نماید. در آپارتمان ابتدا باید محیط پاسیو تعیین گردد ولی در خانه های ویلایی هر زمان که احتیاج شد می توان برای ساخت پاسیو اقدام کرد.

پاسیو اگر در مقابل نور مستقیم آفتاب باشد برترین محل برای گرفتن حمام آفتاب است و باعث می گردد تا از این حمام رایگان نهایت استفاده را ببرید.

مزایای پاسیو چیست ؟

یک محیط گلخانه معمولا به محیط خانه نشاط و شادی عرضه می نماید. مهمترین تعیینه طراحی پاسیو داشتن چنین محیطی است. در خانه های ویلایی معمولا از پاسیو برای این مورد استفاده زیادی می گردد اما اگر محیط پاسیو خوب طراحی گردد می تواند محیطی در جهت خوردن صبحانه و نهار باشد که هم نور کافی وجود دارد و هم طراوت زیادی در ساختمان است.

ساخت پاسیو (Patio) یک فضای دنج و آرام و سرسبز برای ساعت استراحت اعضای خانواده است. در واقع بادیدن این محیط خستگی هر آدمی در می رود. باید قبول کرد که محیط های آرام و سرسبز سبب می گردد تا مغز بهتر کار کند و کارایی فرد افزایش پیدا کند.

تامین نور خانه مهمترین کاربرد پاسیو است. علاوه بر موارد بالا باید توجه داشت که بخش هایی از خانه که نور کمی دارند به وسیله پاسیو نور طبیعی را درک می نمایند. این سبب می گردد تا خانه در هنگام روز احتیاج به روشن کردن لامپ نداشته باشد.

نکات ساخت پاسیو مطابق با مقررات ملی ساختمان :

- حیاط خلوت واقع در سـاختمان جنوبی باید با دیوار و نرده یا حصار فضای سـبز از معبرعمومی جدا گردد.

- در ساختمان های جنوبی باید طبقات به حیاط اصلی دسترسی داشته باشند و کلیه سطوح و دیوارهای جانبی حیاط نماسازی شوند.

- اگر حیاط محصور با مصالح شفاف مسقف گردد، پیش بینی بازشوهای مناسب و کافی جهت تهویه طبیعی آن الزامی است.

- کف تمامی پاسیوها باید دارای شیب بندی مناسب و سیستم دفع آب های سطحی باشـد.

- حیاط داخلی که برای تأمین نور و تهویه اتاق است نباید تا فضای توقف گاه پارکینگ ادامه یابد.

- ابعاد حیاط خلوت و نورگیر برای تأمین نور و تهویه فضاها باید داری مساحت 12 مترمربع با حداقل 3 متر عرض باشد.

- برای زمین ها با مساحت بیشتر از 200 مترمربع حیاط داخلی به مقدار حداقل 6 درصد مساحت زمین الزامی است

- اگر Patio برای تأمین نور آشپزخانه باشد باید حداقل 6 مترمربع مساحت و حداقل 2 متر عرض داشته باشد .

- حداقل مساحت پاسیو برای زمین های کمتر از 200 مترمربع، به مقدار 3 درصد مساحت زمین است .

- حیاط محصور و گودال باغچه برای تأمین نور و تهویه باید حداقل 9 مترمربع مسـاحت وحداقل 3 متر عرض داشته و نباید دارای سقف باشد.

- اگر دو واحد مجزا از یک حیاط داخلی نور و تهویه بگیرند، فاصله دیوارهای پنجره مقابل آن ها از یکدیگر نباید کمتر از 6 متر باشد.

- در مواردی که آشپزخانه و اتاق دو واحد مسکونی مستقل یا آشپزخانه آن ها از یک حیاط خلوت نور بگیرند، فاصله پنجره های مقابل آن ها نبایستی کمتر از 4 متر باشد.

نتیجه گیری

مطابق آنچه گفته شد احتیاج ساختمان های امروزی به پاسیو بسیار زیاد است. جایی که حیاط خلوتی وجود ندارد و نور کافی نیز به بعضی قسمت های ساختمان نمی رسد طراحی پاسیو امری لازم است. درباره ساخت آن و مطابق قانون مقررات ملی ساختمان باید گفت هر چه در ساختمان به محیط پاسیو اهمیت بیشتری داده گردد در آینده ساکنین با راحتی بیشتری در آن محل زندگی می نمایند. امروزه محیط پاسیو علاوه بر نگه داری گل و گیاه محلی برای خوردن صبحانه و نهار وحتی محیط کار است زیرا که بسیار کاربردی و ارزشمند می باشد. این بخاطر آن است که محیط پاسیو آرام و سرسبز است و به داشتن تمرکز یاری می نماید.