تاثیرات منفی کرونا بر سلامت روان بچه ها - وبلاگ آوای چکاوک

به گزارش وبلاگ آوای چکاوک، نازنین گمار، روانشناس کودک و نوجوان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: انزوا، دوری از تعاملات، استرس، هیجان و فشار روانی ناشی از اخبار کرونا باعث می گردد رفتارهایی از قبیل خشونت، ناراحتی و لکنت زبان در بچه ها بروز کند.

به گزارش وبلاگ آوای چکاوک، چندین موج از بروز ویروس جهش یافته کرونا می گذرد و با هر بار جهش آن، مقرراتی سفت و سخت به منظور رعایت پروتکل های بهداشتی اعلام می گردد.

در این میان والدین به دلیل در معرض اطلاعات مختلف بودن، خواسته یا ناخواسته استرس ها و نگرانی های خود را به اطرافیان و خصوصا فرزندانشان منتقل می نمایند.

غافل از اینکه ممکن است زمینه های بروز برخی مسائل نظیر استرس و لکنت را در آنها دامن بزنند. لکنت زبان از جمله اموری است که نباید آن را صرفا یک پدیده ارثی پنداشت و باید نقش عوامل دیگر را نیز بر آن مهم و موثر دانست.

از جمله این عوامل شرایط ناشی از برخی رخداد ها نظیر کرونا است. از این رو لازم است مردم و خصوصا والدین با نحوه مواجهه صحیح در برابر بروز اپیدمی ها و رخدادهایی از این دست آشنا شده و چگونگی برخورد با آنها را بیاموزند.

اهمیت توجه به نکات فوق و بیان راهکارهای موثر برای آن سبب شد، ایرنا با نازنین گمار، روانشناس کودک و نوجوان به گفت و گو بنشیند. مشروح این گفت و گو را در ذیل می خوانید:

انواع و علل لکنت زبان

این روانشناس در خصوص لکنت زبان و انواع آن گفت: لکنت از رایج ترین اختلالات تکلمی و در دسته اختلال های ارتباطی واقع شده است. لکنت زبان به طور کلی از دوران خردسالی شروع شده و معمولاًحدود10 درصد بچه ها در سنین قبل از دبستان و بین2 تا 6 سالگی به آن مبتلا می شوند. در سنین 6 تا 7 سالگی نیز که همزمان با شروع مدرسه است به لحاظ ویژگی های عاطفی و سازگاری اجتماعی خاص این دوره، موقعیت بروز لکنت زبان برای آن دسته از بچه های که مستعد آن هستند، فراهم می گردد. گاهی نیز در دوران بلوغ افرادی که پیش از آن، لکنت داشتند، دوباره به لکنت زبان گرفتار می شوند. اما نتایج تحقیقات نشان داده که حدود 70 درصد پسران و 30 درصد دختران به آن مبتلا می شوند.

وی اضافه نمود: لکنت 3 دسته است؛ یک دسته، لکنت کلونیک است که طی آن کلمات توام با تکرار ادا می گردد. دسته دوم، لکنت تونیک است که ادای کلمات با فشار شدید و به اصطلاح انفجاری صورت می گیرد و دسته سوم، لکنت کلونیک-تونیک است که ادای کلمات هم زمان با تکرار و با فشار همراه است.

گمار همچنین در ادامه به علل بروز لکنت اشاره نموده و شرح داد: لکنت علت واحدی ندارد. بلکه محصول علت بدنی، عاطفی، اجتماعی یا ترکیب این عوامل است. عوامل وراثتی یک واقعیت شناخته شده در ارتباط با لکنت است که اغلب در اقوام و فامیل وجود دارد. اخیرا نیز، یک توافقی گسترده در بین پژوهشگران به وجود آمده که لکنت به ارث می رسد. به عبارت دیگر در بسیاری از افراد دارای لکنت زبان، یک یا هر دو والد درون ژن های خود عامل لکنت را دارند. بخش دیگر عوامل مادرزادی هستند که برخی از افراد ممکن است هیچ عامل لکنت را به ارث نبرده باشند، درعوض ممکن است یک ضربه بدنی یا سایکولوژیکی را تجربه نموده باشند که عامل بروز لکنت در آن ها باشد. این عوامل ممکن است حین یا نزدیک تولد باشد که عوامل مادرزادی نامیده می شوند. همچنین در برخی از مواقع لکنت زبان ممکن است حاصل نارسایی ها و اختلالات دستگاه عصبی باشد.

لکنت زبان در بچه ها پیش مدرسه ای

گمار در خصوص لکنت زبان بچه ها پیش مدرسه ای اعلام کرد: زمانی که بچه ها سن مدرسه دایره لغات و استفاده از کلامشان بیشتر می گردد، در برخی از کلمات دچار ناروانی می شوند. این ناروانی ها غالبا به صورت تکرار عبارت یا کلمه ظاهر می گردد. نکته ای که اهمیت دارد این است که والدین باید بدانند چه زمانی این ناروانی ها بخش طبیعی از رشد هستند و چه زمانی باید در خصوص آن ها نگرانی وجود داشته باشد. معمولا ناروانی ها زمانی روی می دهند که کودک هیجان زده یا خسته است و یا احساس می نماید که زمان محدودی برای حرف زدن دارد.

رابطه اضطراب در مادران با استرس در بچه ها

وی درباره تاثیر کرونا و بروز لکنت زبان گفت: همانطور که می دانید، چند وقتی است تیم های تخصصی و تحقیقاتی اغلب کشورها با تمام توان به کار افتاده اند تا کرونا این نو رسیده نامطلوب را شناسایی و درمان نمایند. زمانی که بچه ها دچار استرس می شوند، پاسخ های متفاوتی مانند جیغ زدن، پنهان شدن، غمگین شدن، خشمگین شدن، لکنت و غیره از خود نشان می دهند. محدودیت در ارتباطات، صرف انرژی، چه کنم چه کنم، تزلزل تعادل در ارتباطات، نگرانی والدین، شنیدن اخبار مختلف و مواردی این چنینی در این روزگار کرونایی باعث شده که همه افراد مخصوصا بچه ها، در حال تجربه فشار روانی، استرس و هیجانات شدید، شوند. بیماری کرونا با محدودکردن بچه ها در خانه، دوری از فضای مدرسه و دوستان، ازدست دادن تفریحات، اضطراب و افسردگی والدین و... سلامت روان آن ها تهدید گردد.

گمار پیرامون این سوال که استرس و اضطراب مادران بر استرس بچه ها و در نهایت لکنت زبان بچه ها چه تاثیری می گذارد، گفت: یافته ها نشان داده بچه های که در زمان قرنطینه در کنار مادران خود بودند، اضطراب بیشتری را نسبت به بچه ها دیگرتجربه می نمایند. چرا که در طول روز شاهد غم،کاهش انرژی، بی تفاوتی و استرس ها، خستگی های والدین خود هستند. حتی ممکن است والدین بی حوصله، در برابر کنجکاوی بچه ها خود برای اینکه او را آرام نمایند از روش ترساندن استفاده نمایند. مثلا الان آقا دزده میاد. یا کرونا بیاد تو رو ببره. بچه ها سیستم قلبی ضعیفی داشته و یا تخیل زیادی دارند و این ترس در جان آنها می نشیند و ترس مسائلی از قبیل شب ادراری، لکنت، وابستگی به دیگران و حتی پرخاشگری ایجاد می نماید. بنابراین تا زمان ریشه کن شدن بیماری کرونا لازم است عوامل موثر براضطراب بچه ها نسبت به این بیماری ودرشرایط قرنطینه آنالیز و شناسایی گردد. لذا آموزش والدین در خصوص تنظیم هیجانات منفی خود لازم است و همچنین می توان اطلاعات مربوط به ویروس کووید19 را با توجه به سن بچه ها به آن ها ارائه داد.

تکنیک های کاربردی برای کنترل و درمان

این روانشناس کودک و نوجوان در خصوص تکنیک های مقابله با لکنت زبان گفت: در مواجهه با لکنت کودک، اضطراب و ناراحتی خود را کاهش دهید و سعی کنید این شیوه حرف زدن او را نادیده بگیرید. وسط حرف کودک نپرید و آن را اصلاح نکنید. شکیبا باشید. کوشش کنید علاوه بر حفظ آرامش، با بچه مبتلا آرام و شمرده حرف بزنید تا به او القا کنید نیازی به جویده و تند تند حرف زدن نیست. از کودک بخواهیدکه نفس عمیقی بکشد، راحت باشد و ادامه دهد.

وی اضافه نمود: یکی از بازی های خوبی که توصیه می کنم با فرزندتان انجام دهید، حرف زدن با او مقابل آینه است. تمرین یک نمایش یا شعر یا هر بازی دیگر در حالی که هر دو در آغوش هم یا کنار هم هستید و خود را در آینه می بینید، ترس و اضطراب کودک را می کاهد و جو لذت بخش بازی او را در خود غرق می نماید. صدای کودک را هنگام خواندن شعر یا داستان و هر موضوع آهنگین دیگر که با تسلط آن را می خواند، ضبط کنید و روی تلفن همراه یا دستگاه پخش قرار دهید. این کار باعث افزایش اعتماد به نفس او می گردد.

وی در ادامه تاکید نمود: مهم است که از احساسات آنها مطلع باشیم و برای آنها فعالیت های مختلفی در نظر بگیریم. خواندن کتاب، داستان گفتن، نقاشی کردن، انجام کارهای روزانه با یاری یکدیگر، دعا کردن، باغبانی، یادگیری های آنلاین، معاشرت به وسیله تلفن، بازی در خانه با اعضای خانواده فعالیت های لذت بخشی برای بچه ها هستند. باید کوشش خود را برای سرگرم کردن آن ها بکنیم، در این صورت آرام می مانند و در دوران همه گیری کرونا، دچار پریشانی نمی شوند. در صورت شدید بودن نشانه های لکنت، باید فرزندتان زیر نظر متخصص قرار گیرد تا با تشخیص ایشان، ضمن گفتار درمانی از روش هایی مانند دارو درمانی، روان درمانی، رفتار درمانی و روش خود درمان گری استفاده گردد.

لزوم ترسیم آینده ای روشن برای بچه ها توسط والدین

گمار در انتها سخنان خود گفت: والدین می توانند میزان استرس و اضطراب در بچه ها و دیگر افراد خانواده را مدیریت نمایند. در حضور بچه ها از ترسیدن در خصوص موضوعاتی که ذهن آن ها را مشغول نموده است، دوری و ترس، خشونت و دلهره خود را کنترل نمایند، هرگز ذهن بچه ها را با دلواپسی های آینده و نگرانی های خود پر ننمایند. به آن ها در باره مفهوم و ضرورت تعطیلی و قرنطینه شرح دهند و ضمن درک احساسات فرزندان با آن ها همدلی نموده و نوید آمدن روزهای خوش و دنیای زیبای آینده و بدون بیماری را بدهند.